مراکز همایشی و نمایشی
مقدمه:
تعامل از گذشته تابهحال بستری اثرگذار برای شکلگیری و پیشرفت فرهنگ، هنر، علم و… بوده است، سالنهای همایشی و نمایشی بهعنوان فضاهای کلیدی برای برگزاری رویدادهای مختلف نقش مهمی در ارتقا ارتباطات و تبادل اطلاعات دارند.
پیشرفت اهداف انسانی در گرو تشکیل مجامعی بهمنظور تبادل نظرات، سخنرانی، اجراهای هنری، مراسم، جشنها و… است؛ به همین دلیل همواره نیاز به مراکز همایشی و نمایشی جهت برگزاری کنفرانسها، سمینارها، نمایشگاهها و سایر رویدادهای فرهنگی، هنری، اجتماعی وجود داشته و دارد.
تیم متخصص و حرفهای کتیبه ایساتیس با تکیه بر تجربه سالیان، ارائه خدمات جامع و فنی در زمینه مشاوره، طراحی، ساخت و اجرا و پشتیانی در زمینه مراکز همایشی و نمایشی را برعهده گرفته و سالنهایی با طراحی فوقالعاده، ساخت ایمن و امکانات پیشرفته را به مشتریان خود تحویل میدهد.
ضرورت اجرا و ساخت مراکز همایشی و نمایشی
اجرای مراکز همایشی و نمایشی میتواند با اهداف گوناگونی صورت گیرد؛ فضاهایی کلیدی که یک محیط اساسی برای افراد و گروههاست. از جمله مزایای وجود مراکز همایشی و نمایشی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تسهیل ارتباطات
این مراکز بهعنوان فضایی برای برگزاری کنفرانسها، سمینارها و نمایشگاهها عمل میکنند که به تسهیل ارتباطات بین افراد و سازمانها کمک میکنند.
- تبادل دانش و اطلاعات
برگزاری رویدادهای علمی و آموزشی در مراکز همایشی و نمایشی فرصتی برای تبادل دانش واطلاعات بین متخصصان، دانشجویان و علاقهمندان به علم و آموزش را فراهم میکند.
- توسعه اقتصادی
از آنجا که اکثر کسبوکارها، فعالیتهای علمی، پژوهشی، فرهنگی، هنری و… به فضایی برای ارائه و نمایش خود نیاز دارند؛ مراکز همایشی و نمایشی این فرصت را در اختیار آنها قرار داده و با جذب بازدید کنندگان، مشتریان و گردشگران به توسعه اقتصادی مجموعه مورد نظر کمک میکنند.
- ایجاد فرصتهای شغلی
مراکز همایشی و نمایشی مثل هر فضای دیگر به نیروهایی در زمینههای مختلف از جمله: مدیریت رویداد، خدمات پذیرایی، امنیت، نظافت و… نیاز دارند و اینگونه به رشد اشتغال کمک میکنند.
- تقویت برند و تبلیغات
برگزاری همایش و نمایشگاه به شرکتها و سازمانها این امکان را میدهد که برند خود را معرفی کرده و محصولات و خدمات خود را تبلیغ کنند.
با توجه به این دلایل و صدها دلیل دیگر ساخت و اجرای مراکز همایشی و نمایشی؛ یک سرمایهگذاری موثر در توسعه اجتماعی و اقتصادی هر سازمان و منطقه محسوب میشود.
مراحل طراحی، ساخت و تجهیز مراکز همایشی و نمایشی
با توجه به مواردی که در مورد اهمیت مراکز همایشی و نمایشی گفته شد متوجه کارآمدی و ویژه بودن این فضاها میشویم و به همین دلیل است که در ساخت و اجرای این مراکز باید مسائل زیبایی شناختی، فنی، استانداردها، ضوابط متعدد و اجرای تجهیزات فنی و کارآمد به طور دقیق و حساب شده صورت گیرد.
جهت طراحی، ساخت و تجهیز مراکز همایشی و نمایشی نیاز است مراحل زیر تحت نظر یک مجموعه متخصص، متعهد و باتجربه انجام گیرد:
شناسایی نیازها و مشاوره: در این مرحله مهندسین و طراحان شرکت کتیبه ایساتیس در صورت وجود فضای اجرا آن را مورد بررسی قرار میدهند و اگر زمین و فضای لازم برای اجرای پروژه مهیا نباشد بهترین بستر برای اجرای آنرا مشخص میکنند.
قبل از انجام هرکاری تیم اجرایی با همکاری کارفرما باید مجوزهای مربوطه را از مراجع ذی صلاح اخذ کرده و قوانین و استانداردهای ایمنی و مهندسی را در تمام مراحل پروژه در نظر داشته باشد.
پس از مشخص شدن مکان پروژه نوبت به طراحی میرسد که در این مرحله بررسی نوع رویدادها و فعالیتهای مرکز، شناسایی نیازهای مجموعه و جامعه هدف صورت میگیرد. طراحی اولیه با تعیین ابعاد و ظرفیت مورد نظر، در نظرگرفتن فضاهای جانبی مانند: اتاقهای جلسه، لابی، اتاق گریم، سرویس بهداشتی و … صورت میگیرد.
علاوه بر طراحی سازه و معماری داخلی مواردی از قبیل: تاسیسات مکانیکی و تهویه، صدابندی و اکوستیک، برق و الکترونیک، صوت، نور،تصویر و… طراحی میشوند.
مرحله طراحی بهطور تنگاتنگی با مرحله محاسبه ارتباط دارد و تمام مواردی که طراحی شدهاند اکنون باید مورد محاسبه قرار بگیرند که اصلیترین مرحله محاسبه، برآورد و ریزمتره است که ریزترین نیازهای پروژه را در نظر داشته و محاسبه میکند.
حال نوبت به مرحله اجرا و ساخت میرسد که در این مرحله پس از تامین مالی تجهیزات و مصالح موردنیاز از بهنام ترین و باکیفیتترین برندهای بازار به صورت دست اول توسط شرکت کتیبه ایساتیس تهیه شده و با نظارت مهندسین خبره و اطمینان از رعایت استانداردها ساخت و تجهیز پروژه صورت میگیرد.
پس از اتمام پروژه ارزیابی نهایی و آزمایش عملکرد صحیح تجهیزات قبل از افتتاح صورت گرفته و یک برنامه برای مدیریت مرکز و نگهداری و بهروزرسانی تجهیزات و فضاها تعریف میشود. این بنا مورد پشتیبانی شرکت کتیبه ایساتیس است و میتواند از تمامی خدمات آن بهرهمند شود.
معرفی انواع مراکز همایشی و نمایشی
- سالن کنفرانس
سالنهای کنفرانس فضاهای طراحی شده برای برگزاری جلسات، کنفرانسها، سمینارها و دیگر رویدادهای رسمی هستند. این سالنها معمولاً در مراکز تجاری، دانشگاهها، هتلها و سازمانها قرار دارند و به منظور تسهیل ارتباطات و تبادل اطلاعات بین افراد و گروهها طراحی شدهاند.
سالن کنفرانس به چیدمان مناسب، تجهیزات صوتی و تصویری، نورپردازی مناسب، دکوراسیون حرفهای و تجهیزات جانبی مثل: سرویس بهداشتی، خروج اضطراری و… نیاز دارند. دراین سالنها صندلیها و میزها به گونهای چیده میشوند که امکان تعامل و ارتباط بین شرکتکنندگان فراهم باشد.
- سالن آمفی تئاتر
آمفی تئاتر دارای قدمتی بسیار تاریخی است و در ادوار بسیار دور، استفاده از آنها رونق بسیاری داشت. این مکانها اغلب به عنوان مکانی برای تجمع مردم شهر و سخنرانی و مراسمات پادشاهان روم، جنگ گلادیاتورها، اجرای برنامههای سرگرمی و… بهکار میرفت.سالنهای آمفیتئاتر معمولا به صورت چند منظوره طراحی میشوند تا امکان انجام فعالیتهایی مانند: سخنرانی، اجرای نمایش، برگزاری کنسرت موسیقی، همایشها، سمینارها و… را فراهم کنند.
در سالن آمفیتئاتر امکاناتی نظیر مبلمان مناسب، سیستم صوتی، سیستم نورپردازی، صحنه اجرا، سیستم تهویه، تجهیزات ضبط و پخش تصویر و… از جمله امکانات سالن آمفی تئاتر هستند.
- بلک باکس
بلک باکس مفهمومی مدرن در تئاتر است که از اواسط قرن بیستم به وجود آمد و برای اجرای نمایشهای کوچک، کارگاههای آموزشی و پروژههای هنری مناسب است؛ طراحی ساده و کارآمد بلک باکس آن را به یکی از گزینههای محبوب در دنیای تئاتر تبدیل کرده است. فضای نزدیک به تماشاگر، مناسب بودن برای انواع اجراها، انعطافپذیری ساختاری برای اجرای انواع چیدمان و طراحی صحنه و چیدن صندلیها به صورت دلخواه از دیگر ویژگیهای بلک باکس میباشد. نورپردازی ویژه، باگستره تنظیمی بالا و اکوستیک و صدابندی از دیگر ویژگیهای اصلی بلک باکس هستند.
- سالن سینما
سالنهای سینما بهگونهای طراحی و ساخته میشوند که تجربه تماشای فیلم را به حداکثر برسانند و فضایی راحت و سرگرم کننده را برای تماشاگران فراهم کنند. سالن سینما ویژگیها و اجزایی دارد که آن را برای نمایش فیلم و دیگر محتواهای تصویری به بهترین گزینه تبدیل میکند.
ویژگیهایی مثل سطح شیبدار کف، مبلمان راحت و باکیفیت، سیستم صوتی، نورپردازی، کنترل دما و تهویه، ورودی و خروجی ایمن، تجهیزات پروژکتور و سرویسهای جانبی مثل: باجه بلیط فروشی، سرویس بهداشتی، فروشگاه خوراکی، لابی و … باید در طراحی، ساخت و تجهیز سینما باید مورد توجه قرار گیرند.
- سالن کنسرت
این سالنها برای اجرای سبکهای مختلف موسیقی زنده از کلاسیک و جاز تا راک و پاپ طراحی شدهاند، تیم کتیبه ایساتیس با داشتن تجربه سالهای فعالیت خود و تخصص بهروز و علمی، سالنهای کنسرتی کارآمد و مدرن و بسیار متفاوت با سالنهای کنسرت قدیمی و سنتی را ساخته و تجهیز مینماید.
سالن کنسرت علاوهبر سیستمهای صوتی حرفهای و قدرتمند، صدابندی و اجرای اکوستیک به عوامل دیگری مثل طراحی معماری و داخلی متناسب با اصول زیباییشناسی، مهندسی و سلیقه کارفرما، نورپردازی، تاسیسات مکانیک و تهویه، مبلمان و… نیاز دارد.
- سالن اپرا
سالنهای اپرا فضاهایی مناسب برای اجرا و تماشای آثار موسیقایی، نمایشی و هنری هستند و مهمترین، جذابترین و اصیلترین فضای فرهنگی و هنری هر جامعه به حساب میآیند.
این سالنها طراحی معماری منحصربهفرد با جزئیات بسیار، قوسها و سقفهای بلند، صحنه بسیار وسیع و… دارند که حس جاه طلبانه و شگفتانگیزی را در حاضران برمیانگیزد.
صدابندی و اکوستیک با دقت بسیار بالا و با استفاده از تجهیزات فوق حرفهای در سالنهای اپرا اجرا میشود تا هر نت موسیقی و صدای خوانندگان به صورت زنده و دلچسب به گوش حاضران برسد.
ویژگیها و تجهیزات به کار رفته شده در ساخت مراکز همایشی و نمایشی
- مبلمان و میز
عرض، ارتفاع و عمق صندلی باید بهگونهای باشد که تماشاگران در جای خود بنشینند و تکان نخورند، از کمرشان پشتیانی شود و فضای کافی برای دراز کردن پاها بدهد. میز و صندلی از جمله تجهیزات مهم سالنهای همایش و نمایش است که انتخاب مناسب آنها به حفظ آرامش و تمرکز حضار کمک میکند. به عنوان مثال میز کنفرانس نباید بیش از حد بزرگ باشد تا در تعامل حضار خلل ایجاد شود. همچنین صندلیها نیز تا حد ممکن باید استاندارد ارگونومیک برای راحتی کاربر و استفادهی طولانیمدت را داشته باشند.
- تاسیسات مکانیکی تهویه و تنظیم دما
انتخاب سیستم گرمایشی و سرمایشی سالن جهت حفظ دمای سالن در کنار تهویه مطبوع بسیار ضروری است. چراکه دما مناسب و ایجاد هوای تازه یکی از فاکتورهای ویژه در تمرکز بیشتر و حفظ آرامش حضار خواهد بود. در نظر داشته باشید سیستمهای حفظ دما و تهویه مطبوع باید به گونهای انتخاب شوند که بدون هیچ صدای مزاحمی کار کنند.
- موقعیت و اندازه مناسب فضا
این فاکتور بهصورت مستقیم بر عملکرد، زیباییشناسی و تجربۀ تماشای تئاتر، نمایش، فیلم و… برای هنرمندان و تماشاگران تأثیرگذار است. ظرفیت سالن باید متناسب با نوع اجراها، تعداد تماشاگران و ابعاد زمین موجود تعیین شود. محاسبۀ دقیق ظرفیت، انتخاب نوع چیدمان مناسب، درنظر گرفتن استانداردها و استفاده از نرمافزارهای طراحی از جمله اقداماتی هستند که به شما در خلق فضایی مناسب کمک خواهند کرد.
اندازه سالن با توجه به عوامل مختلف چون تعداد حضار، خطوط دید مخاطبان، تعداد ردیفها و عرض راهروها در نظر گرفته میشود. به عنوان مثال اگر به سالن کنفرانس با ظرفیت ۸۰ نفر نیاز است، ابعاد سالن باید بیشتر از ۱۰۰ مترمربع در نظر گرفته و کف آن به صورت مسطح طراحی شود. در صورت احتیاج به سالنهای کنفرانس با ظرفیت ۲۰۰ نفر، باید حداقل ۲۷۰ مترمربع فضا وجود داشته باشد و طراحی کف جهت دید بهتر مخاطبان به صورت پلکانی یا همان شیبدار انجام گیرد.
همچنین موقعیت قرارگیری سالن در یک سازمان یا هر نوع محیط دیگر باید به گونهای باشد که به برخی از مکانها چون سرویس بهداشتی و فضاهای خدمات رفاهی به راحتی و در کمترین زمان دسترسی وجود داشته باشد.
- فضاهای جانبی
فضاهای پشتیبانی و خدمات پشتصحنه در یک مرکز همایشی و نمایشی برای حمایت از اجراهای مختلف و ارائه خدمات به هنرمندان، کارکنان و گروه مجهز فنی بسیار اهمیت دارد. این فضاها شامل امکانات زیر هستند:
اتاق استراحت: فضایی که هنرمندان و گروه مجهز فنی میتوانند در آن استراحت کنند و انرژی خود را برای اجرای صحنه اعمال کنند. این فضا معمولاً مجهز به صندلیها، میز و صندوقچههای امانات میشود.
آشپزخانه یا ناهارخوری: جایی برای تهیه و مصرف وعدههای غذایی توسط هنرمندان و گروه مجهز فنی. این فضا شامل اجاقگاز، یخچال، مایکروویو و ظرفشویی است.
سرویس بهداشتی: حمامها و توالتهایی که بهراحتی در دسترس هنرمندان و گروه مجهز فنی باشند. این فضاها باید بهداشتی و مجهز به لوازم ضروری از جمله صابون و دستمالکاغذی باشند.
اتاق آرایش و تغییر لباس: فضایی برای آمادهسازی هنرمندان قبل از ورود به صحنه، شامل آینه، صندلی و لوازم آرایشی.
فضای ذخیره تجهیزات: جایی برای ذخیره و نگهداری تجهیزات صحنه، ابزارهای صوتی و نورپردازی، لوازم تئاتر و تجهیزات فنی دیگر.
دفتر اداری: فضایی که برای مدیریت و برنامهریزی اجراها، مدیریت گروه مجهز و انجام امور اداری استفاده میشود.
فضای تجمع: جایی برای جمعشدن گروه مجهز فنی و بررسی اجراهای آینده، بررسی خطاها و بهبودهای لازم.
فضای پارکینگ: این فضا برای پارککردن وسایل نقلیه گروه مجهز فنی و هنرمندان در نزدیکی سالن استفاده میشود.
وجود این فضاها و خدمات اساسی برای بهبود عملکرد و تجربه اجرایی در مراکز همایشی و نمایشی ضروری است و باید باتوجهبه نیازهای هر اجرا و هر سالن، طراحی و مدیریت شوند.
- صدابندی و اکوستیک
از نکات مهم در سالن کنفرانس، ایجاد فضایی ساکت، آرام و بدون صداهای مزاحم است که با عایقبندی صدا یا همان اکوستیک کردن کف، دیوار و سقف میتوان به آن دست یافت.
دیوارپوشی با خاصیت عایق صدا، با هدف جلوگیری از ورود و خروج صوت از سالن کنفرانس انجام میشود. متریالی که برای ساخت پوششهای آکوستیک استفاده دارند، پشم سنگ با ضخامت استاندارد یک اینج و چگالی ۵۰ است.
در سالنهای کنفرانس با ابعاد بیشتر از ۳۰۰ مترمربع علاوه بر استفاده از پوششهای آکوستیک، استراتژیهای دیگری نیز جهت ایجاد یک صوت استاندارد در سالن ضروری خواهد بود. طراحی سقف و کف شیبدار، ارتفاع مناسب سقف، جنس و نحوه چیدمان صندلیها همگی در انعکاس طبیعی صوت موثر هستند.
- راهروها و فضاهای عبوری
حداقل عرض برای راهروهای اصلی ۱.۸ متر، برای راهروهای فرعی ۱.۲ متر، برای فضای جلوی صندلیها ۰.۶ متر و برای فضای پشت صندلیها حداقل ۰.۳ متر است. حداکثر شیب مجاز برای راهروها ۵ درصد است و در صورت وجود شیب بالاتر باید از رمپ، پله یا نرده استفاده شود. سطح راهرو باید صاف، غیرلغزنده و عاری از مانع باشد. در ضمن راهروها باید به طور مناسب روشن باشند تا دید افراد بهوضوح تأمین شود.
- صوت
مهمترین استانداردهای مربوط به جذب صدا در سالنها عبارتاند از ضریب جذب صدا، زمان بازتاب صدا و وضوح صدا. علاوه بر این موارد فاکتورهایی مانند نوع و ضخامت مصالح، طراحی هندسی سالن و مبلمان و تجهیزات نیز در جذب صوت در سالن مؤثر هستند. مهمترین استانداردهای مراکز همایشی و نمایشی در پخش صوت عبارتاند از: وضوح صدا، زمان بازتاب، یکنواختی صدا، کنترل اکو، کنترل نویز، پراکندگی صدا، انتخاب و چیدمان بلندگوها، سیستمهای تقویت صدا، عایقبندی صدا و ارتعاشات.
پوشش صوتی، وضوح صدا، توان، پاسخ فرکانس، کنترلپذیری، زمان بازگشت صدا، وضوح گفتار، استانداردهای ایمنی از جملۀ استانداردهای اکوستیک سیستمهای صوتی هستند که باید به آنها توجه شود.
- نور
نورپردازی مناسب، نقش ویژهای در ایجاد فضایی دلنشین در سالنهای همایش و نمایش ایفا میکند. انواع نورپردازی با کاربردهای متفاوت چون نورپردازی عمومی، تزئینی و موضعی برای سالنهای مختلف استفاده میشوند.
با در نظر گرفتن کاربری سالن کنفرانس (ارائه، گفتگو گروهی و…) نیازهای نوری آن عمدتاً به صورت نورپردازی عمومی خواهد بود. همچنین استفاده از سیستمهای کنترل شدت و رنگ نور در موقعیتها و فضاهای مختلف سالن الزامی است.
نورپردازی مناسب در سالنهای همایشی و نمایشی برای ارائه یک تجربۀ بصری لذتبخش و ایمن برای تماشاگران ضروری است. در ادامه، فاکتورهای نورپردازی یک مرکز همایشی و نمایشی آمده است:
نورپردازی صحنه: روشنایی صحنه باید متناسب با نوع اجرا باشد. برای اجراهای نمایشی، نورپردازی باید بازیگران را بهطور مساوی روشن کند و سایههای ناخواسته را از بین ببرد.
نورپردازی عمومی سالن: روشنایی عمومی باید به قدری باشد که تماشاگران بتوانند صندلیهای خود را پیدا کنند، برنامهها را بخوانند و با یکدیگر صحبت کنند. همچنین منابع نور باید از چشم تماشاگران پنهان باشند.
نور اضطراری: روشنایی باید به اندازۀ کافی برای نشان دادن مسیرهای خروج و پلهها باشد و با سوئیچهای کنترل دستی کنترل شود. از منبع تغذیه جداگانهای از برق معمولی استفاده کنید. خروجیها باید با علائم روشن مشخص شوند و بهطور مرتب مورد آزمایش و رسیدگی قرار گیرند.
- اجرای توکار تجهیزات
برای زیبایی سالن، بهتر است تجهیزات صوتی و تصویری که اغلب دارای کابل و سیمهای بسیاری هستند به صورت توکار با سیستم کنترل مرکزی اجرا شوند.
- شیب کف سالن
شیب مناسب کف سالن دید کاملی از صحنه را برای تمام تماشاگران در تمام ردیفها فراهم خواهد کرد. شیب استاندارد کف سالنهای همایش و نمایش بین ۸ تا ۱۲ درجه متغیر است. عواملی مانند ابعاد سالن، نوع اجرا، ارتفاع سقف و محدودیتهای فضایی در تعیین شیب کف سالن موثرند.
- دسترسی و ایمنی
برای جلوگیری ار بروز حادثه در سالن کنفرانس، لازم است اصولی رعایت شود:
توجه به دوام سازه در برابر زلزله.
استفاده از مواد ساختمانی ضد حریق، به خصوص کفپوش و دیوارپوشهایی از جنس مواد ضد حریق.
نصب سنسورهای آتشسوزی.
ایجاد ورودی و خروجیهای متعدد در کنار مد نظر قرار دادن یک خروجی اضطراری.
نصب تابلوهای شبرنگ برای نشان دادن راههای خروجی در زمان قطعی برق.
خروجی متناسب با افراد با ویژگیهای خاص چون معلولان جسمی.
گاهی اوقات افراد متنوع از گروههای مختلف به مراسم دعوت میشوند و ضروری است دسترسی مناسبی به سالن مورد نظر وجود داشته باشند. مرکزیت سالن و دسترسی آسان و سریع با وسایل شخصی و عمومی به موقعیت سالن و داشتن پارکینگ هماهنگ با ظرفیت سالن، از مهمترین مشخصات سالن با دسترسی مناسب است.
- تجهیزات تکنولوژیک
تجهیزات تکنولوژیک سالنهای همایش و نمایش، مجموعهای از سیستمهای صوتی و تصویری، با کارکردهای مختلف هستند. از جمله تجهیزات تکنولوژیک مراکز همایشی و نمایشی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
نمایشگرهای دیجیتال جهت پخش تصاویر، فیلمها و فایلها
میکروفنهای نصب شده روی میز با قابلیت رایگیری و شناسایی حضار و ترجمه همزمان
سیستمهای صوتی پخش صدا در سالن
سیستمهای تصویربرداری خودکار
تجهیزات شبکهای برای اتصال آنلاین
جمعبندی:
در پایان به این نتیجه میرسیم که ساخت مراکز همایشی و نمایشی به عنوان یک سرمایهگذاری فرهنگی، هنری و حتی اقتصادی اهمیت زیادی در توسعه جوامع دارد و از آنجا که ساخت این مجموعهها به سرمایه اجتماعی و اقتصادی بزرگی احتیاج دارد بهتر است تا ساخت و اجرای آن توسط افراد متخصص و کاربلد صورت گیرد.
مهندسان و متخصصین شرکت کتیبه ایساتیس با تکیه بر علم و تجربه خود تا کنون موفق به خلق پروژههای بسیار کارآمد و زیبا در زمینه مراکز همایشی و نمایشی شده اند و به همین دلیل اعتماد به کتیبه ایساتیس تضمینی بر موفقیت پروژه شماست.