اصول طراحی سالن کنسرت به همراه ضوابط مربوطه
ساخت و اجرای سالن کنسرت به‌خصوص در دوران کنونی با توجه به محبوبیت روزافزون کنسرت‌ها اهمیت زیادی پیدا کرده است؛ بنابراین این سازه‌ها برای ایجاد یک محیط شنیداری مطلوب و تجربه‌ای به‌یادماندنی برای مخاطبان و حتی هنرمندان باید با دقت و اصولی طراحی شوند. ساخت سالن کنسرت و طراحی سالن کنسرت نقش کلیدی در کیفیت صدا، نورپردازی و راحتی حضار دارد و می‌تواند تجربه اجرای موسیقی یا برگزاری جلسات را به سطحی بالاتر ارتقا دهد. در این مقاله صفر تا صد اصول و معیارهای طراحی سالن کنسرت و ساخت آن را برای شما شرح خواهیم داد. با ما همراه باشید.
تاریخچه به وجود آمدن سالن کنسرت
سالن‌های کنسرت مکان‌هایی با زیبایی و تاریخ هستند که امروزه به بخش مهمی از زندگی مدرن مردم نیز تبدیل شدند. این سالن‌ها دارای تاریخچه‌ای طولانی از دوران باستان هستند که به شرح زیر است:
- قرن نوزدهم
نخستین سالن‌های کنسرت اغلب دارای یک صحنه در انتهای سالن و چند صد صندلی برای تماشاگران بودند. این سالن‌ها با توجه ویژه به عایق و طنین صدا طراحی می‌شدند.
- یونان باستان
یونانیان باستان اتاق‌هایی را به منظور اجرای موسیقی می‌ساختند. بسیاری معتقدند که ساختمانی که حدود سال ۴۴۵ قبل از میلاد در شهر آتن ساخته شده است یکی از اولین نمونه‌های نوع خود محسوب می‌شود که بر ساختمان‌های مشابهی که پس از آن‌ها ساخته شده تأثیر گذاشته است.
- روم باستان
رومیان باستان به ساختن “اودیون‌ها” شهرت داشتند. بنای رومی هرود آتیکوس که در شهر آتن (در دامنه جنوب غربی آکروپولیس) واقع شده است در سال ۱۶۰ بعد از میلاد بهترین سازه حفظ شده در نوع خود به شمار می‌رفت.
- قرون‌وسطی
در این دوران موسیقی عموماً در مکان‌های مذهبی مانند کلیساها اجرا می‌شد. موسیقی سکولار در اواخر قرن شانزدهم و اوایل قرن هفدهم رشد چشمگیری را در دو شکل اصلی موسیقی اپرا و موسیقی مجلسی تجربه کرد. موسیقی مجلسی قبلاً به کاخ‌ها و املاک علاقه‌مندان مرفه موسیقی محدود می‌شد؛ اما تأسیس اولین خانه اپرای ونیز در سال ۱۶۳۷ و طراحی سالن کنسرت‌های مدرن نشان دهنده تغییری در اجرای این موسیقی محسوب می‌شود.
اولین سالن کنسرت یزد
برنامه ریزی اولیه و طراحی سالن کنسرت | ساخت و اجرای آن
نخستین گام برای برنامه‌ریزی و طراحی سالن کنسرت و ساخت سالن کنسرت «مشاوره با صاحبان پروژه و تیم‌های مرتبط با آن‌ها و بررسی اهداف و نیازهایشان» است. برای این هدف ابتدا بازدید اولیه از ظرفیت سالن، شرح فضاهای مورد نیاز، بررسی عوامل محیطی و جغرافیایی، نوع کاربری مجاوری، ارزیابی نوع سیستم‌های تأسیساتی، شیوه اجرای بهینه و تجهیزات فنی مورد نیاز از جمله نورپردازی، سیستم صوتی، تصویری، میزها و صندلی‌ها، استانداردهای ایمنی و بهداشتی و… صورت می‌گیرد؛ همچنین از مراحل دیگر این گام، تهیه گزارش توجیهی کامل و تهیه نقشه‌های فاز یک با رعایت نوع کاربری‌ها و تهیه طرح توجیهی فنی، مالی، زمانی و مستندات لازم را نیز می‌توان نام برد.
سیستم‌های فنی و زیرساختی در ساخت و اجرای سالن کنسرت
- اتاق‌های تمرین
کفپوش‌های عایق صوت با هدف کاهش انتقال صدا و اجرای تمهیدات صوتی در فضاهای مختلف به‌کار گرفته می‌شوند. این کفپوش‌ها معمولا از مواد خاصی که توانایی جذب بالای صدا را دارند، مثل پلی‌اتیلن، پلی‌یورتان، لاستیک، فوم، پی‌وی‌سی، الیاف مناسب و یا مواد مشابه ساخته می‌شوند. این کفپوش‌ها عموما چندلایه بوده، چگالی بالایی دارند و این ویژگی‌ها به همراه خاصیت ذرات سازنده، انتقال صوت را به حداقل می‌رساند.
شاید در نگاه اول، کفپوش عایق صوت فقط برای فضاهای چند طبقه مانند آپارتمان‌های مسکونی جهت جلوگیری از انتقال صوت بین طبقات مناسب به نظر برسد. اما طراحی سالن کنسرت، تالارها، ورزشگاه‌ها، سالن‌های همایشی و نمایشی، باشگاه‌ها و… نیز برای حفظ کیفیت صدا و جلوگیری از آلودگی صوتی به کفپوش‌های عایق صوت نیاز دارند.
- اتاق فرمان
تجهیزات مورد نیاز برای مدیریت سیستم‌های صوتی، ضبط و پخش صوت و تصویر، کنترل میزان روشنایی و نورپردازی صحنه و… در بخش اتاق فرمان قرار دارند. این اتاق پشت سالن قرار دارد و باید از دید مستقیم و کاملی به صحنه برخوردار باشد.
- اتاق‌های استراحت
اتاق‌های استراحت برای کارکنان و هنرمندان باید در طراحی سالن کنسرت لحاظ شوند. بر اساس ضوابط طراحی سالن کنسرت راهروها و محل عبور کارکنان تا اتاق‌های استراحت باید از دید تماشاگران و مهمانان دور باشند و این اتاق‌ها باید به سالن اجرا و پشت‌صحنه دسترسی مستقیم داشته باشند.
تأسیسات و امکانات فنی در ساخت و اجرای سالن کنسرت
توجه به استفاده از تأسیسات و امکانات فنی باکیفیت برای یک سالن کنسرت مزایای زیادی از جمله افزایش بازدهی، بهبود کیفیت رویداد برگزار شده، کاهش هدر رفت انرژی و… را به دنبال دارد. چند مورد از مهم‌ترین تأسیسات سالن کنسرت شامل موارد زیر می‌شوند:
- تجهیزات صوتی
سیستم‌های صوتی مورد استفاده در که در یک اجرا باید دارای کیفیت بالایی باشند تا از ایجاد هر گونه صدای گوش‌خراش و نویز پیشگیری کنند و صدا را در سرتاسر فضای سالن به‌صورت یکسان و ایده‌آل پخش کنند. تجهیزات صوتی مورد استفاده در سالن کنسرت شامل دو دسته تجهیزات الکترونیکی مانند میکروفن، میکسر صدا، پاور میکسر و… و انواع سازها از جمله سازهای بادی، زهی، کوبه‌ای، شستی و… می‌شوند.
- نورپردازی
کیفیت یک اجرای زنده به عوامل نورپردازی نیز وابسته است. مهم‌ترین عاملی که سبب استفاده از تجهیزات نورپردازی می‌شود زیباسازی فضایی است؛ به همین دلیل در ساخت سالن باید حتماً از بهترین و متنوع‌ترین سیستم‌های نورپردازی استفاده شود.
- سیستم‌های اولیه
این سیستم‌ها که شامل سیستم گرمایشی، سرمایشی، تهویه و تهویه مطبوع می‌شوند برای تأمین راحتی و ایجاد آسایش هنرمندان و تماشاگران سالن استفاده می‌شوند.
خدمات منحصربه‌فرد کتیبه در اجرا و ساخت سالن کنسرت
تیم حرفه‌ای کتیبه ایساتیس با سال‌ها تجربه در عرصه ساخت و اجرا انواع مراکز فرهنگی و هنری مفتخر است شما عزیزان را از ابتدا تا لحظه نهایی اتمام پروژه‌تان همراهی کند. این شرکت در طول فعالیت خود توانسته است بسیاری از پروژه‌های استان یزد را با موفقیت به سرانجام برساند.
گستره فعالیت‌های کتیبه ایساتیس شامل خدمات فنی – مهندسی، ساخت و اجرا، تجهیزات و مشاوره نظارت است و شما می‌توانید با واگذاری پروژه‌های ساخت و ساز خود به این مجموعه خیال خود را از بابت انجام بی‌عیب و نقص آن‌ها راحت کنید.
کلام آخر
کنسرت از مراسم‌هایی است که با شرکت در آن افراد لحظات شاد و مهیجی را سپری می‌کنند؛ بنابراین محل برگزاری این رویداد باید به‌گونه‌ای طراحی شود که به‌طور کامل شامل دکوراسیون، زیرساخت‌ها، تجهیزات مختلف برای بالا بردن کیفیت رویداد و تجربه حضار باشد. واگذاری این وظیفه به یک تیم حرفه‌ای و مجرب مانند کتیبه ایساتیس رسیدن به این هدف را به آسانی برای فعالان این عرصه میسر می‌کند.