سالن بلک باکس
مقدمه:
سالن بلک باکس یا جعبه سیاه یک فضای مکعب شکل با دیواره‌هایی به رنگ مشکی و کف صاف است که برای اجرای نمایش‌های مختلف از آن استفاده می‌شود. اهمیت این نوع سالن‌ها در طراحی متفاوت آن‌هاست که این امکان را به کارگردان می‌دهد تا بتواند با توجه به آنچه در ذهن دارد، صحنه را به هر شکل که می‌خواهد تغییر دهد. این نوع سالن‌ها، انعطاف‌پذیری بالایی دارند؛ در نتیجه امکانات آن‌ها نظیر صحنه، تجهیزات، محل قرارگیری تماشاگران، نورپردازی و … برای راحت جابه‌جا کردن به‌صورت متحرک ساخته می‌شوند تا خلق صحنه‌های خارق‌العاده را آسان‌تر کند. برای اطلاعات بیشتر در ادامه با ما همراه باشید.
ویژگی‌های سالن بلک باکس استاندارد
مهم‌ترین ویژگی‌های سالن بلک باکس که با اجرای صحیح آن‌ها سالنی مدرن و زیبا خواهیم داشت شامل موارد زیر می‌شود:
- فضای ساده مکعبی شکل بدون اجزا و عناصر اضافی
فضای ساده برای کارگردان امکان طراحی و تغییر در صحنه را بدون حدومرز فراهم می‌کند؛ همچنین نزدیک بودن مخاطب و بازیگر باعث ایجاد حس نزدیکی بین آن‌ها می‌شود.
- دیواره‌هایی به رنگ مشکی، ساده و بدون طرح
دیواره‌های مشکی بدون طرح در ساخت سالن بلک باکس، ذهن مخاطب را بر اجرای نمایش متمرکز می‌کند.
- کف عموماً صاف سالن بلک باکس
این ویژگی امکان جابه‌جایی تماشاگر و صحنه را برای نشان دادن زاویه‌های دید مختلف به مخاطب، با شرکت دادن آن در نمایش به‌عنوان عنصری از اجرا را فراهم می‌کند.
- قابلیت حمل و جابه‌جایی تمام اجزای سالن بلک باکس
این قابلیت انعطاف‌پذیری فضا را برای هر نمایش و اجرا افزایش می‌دهد؛ به‌طوری‌که با جابه‌جایی تجهیزات صوتی، نور، ادوات صحنه و حتی جایگاه تماشاگران می‌توان نمایش‌هایی جذاب و متنوع اجرا کرد.
فرایند طراحی و ساخت سالن بلک باکس
مهم‌ترین عوامل در طراحی و ساخت سالن بلک باکس عبارت‌اند از:
- تعیین نیازها و هدف از ساخت سالن
در این مرحله از ساخت سالن بلک باکس طراحان به عواملی چون هدف احداث سالن، تعیین جایگاه تماشاگران، بررسی امکانات فنی (نور، صدا و سیستم‌ها) و بودجه مورد نیاز توجه می‌کنند.
- انتخاب مکان ساخت و طراحی سالن
اصولاً فضای سالن‌ها به شکل مکعب طراحی می‌شود؛ همچنین ابعاد آن با توجه به نوع استفاده از سالن‌ها تعیین می‌گردد؛ مثلاً دانشگاه‌ها و فضاهای آموزشی معمولاٌ به فضای کوچک‌تری نسبت به سالن بلک باکس تئاترهای بزرگ نیاز دارند؛ همچنین در نظر گرفتن مکان احداث سالن با توجه به هدف ساخت آن، از نکات حائز اهمیت است.
- طراحی داخلی
در سالن بلک باکس، همان‌طور که از نامش پیداست رنگ دیوارها و سقف برای ایجاد تمرکز در مخاطب و جلوگیری از بازتاب نور، باید به رنگ مشکی مات باشد. کف‌پوش مقاوم، نصب دیواره‌های متحرک در صورت نیاز و سقف مناسب و… از دیگر عوامل مهم در طراحی و ساخت بلک باکس است.
- تجهیزات فنی
در ساخت سالن بلک باکس تجهیزات صوتی و نورپردازی‌ها به‌گونه‌ای نصب و جایگذاری شوند که به‌راحتی قابل‌تنظیم باشند. سازندگان سالن بلک باکس با نصب پرده‌های تیره رنگ و استفاده از نورها، چراغ‌های مناسب برای تنظیم نور محیط و استفاده از پنل‌های مخصوص برای جذب صدای محیط و عایق در برابر صداهای اضافه، سالن‌ها را تجهیز و آماده استفاده می‌کنند.
تجهیزات مورداستفاده در سالن بلک باکس
همان‌طور که قبلاً گفته شد، در ساخت سالن بلک باکس تجهیزات و ابزاری مورد استفاده قرار می‌گیرند تا به اجرای هر چه بهتر نمایش‌ها کمک کنند. از جمله این تجهیزات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ابزار نورپردازی
تجهیزات نورپردازی مورداستفاده در ساخت سالن بلک باکس شامل چراغ‌های مناسب برای نورپردازی‌های عمومی و نقطه‌ای، استفاده از نورهای رنگی خاص و متحرک و به‌کارگیری کنترل کننده نور برای تنظیم نورپردازی در صحنه نمایش است.
- تجهیزات فنی
این نوع تجهیزات شامل دوربین‌های مجهز فیلم‌برداری و عکاسی، پایه‌های مناسب برای دوربین‌ها و صفحه‌های نمایشگر می‌شود.
- تجهیزات صحنه نمایش و دکور سالن بلک باکس
ایجاد سکوها در ارتفاع‌های مختلف، پرده‌ها و پارچه‌ها برای تغییر فضا، دکورهای متحرک برای طراحی راحت‌تر صحنه‌ها و استفاده از صندلی‌های مناسب برای تماشاگران باقابلیت جابه‌جایی و تغییر سالن بلک باکس از تجهیزات مهم برای ساخت سالن بلک باکس است.
- سیستم صوتی
منظور تجهیزاتی مثل بلندگوها و انواع میکروفون، استفاده از سیستم‌های پخش‌کننده موسیقی، دیالوگ و افکت‌های صدا است.
کاربرد سالن بلک باکس در اماکن گوناگون
بلک باکس یک سالن چندمنظوره است؛ به این معنی که می‌تواند در محیط‌های مختلف، در زمینه‌های متفاوت مورد استفاده قرار بگیرد. از جمله کاربردهای این سالن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاربرد در فضاهای نمایشی و هنری
فعالیت در فضاهای نمایشی و هنری شامل سینما، تئاتر، اجراهای خیابانی و نمایشگاه‌های هنری نیازمند استفاده از سالن‌های بلک باکس است و اینگونه سالن‌ها به خاطر انعطاف‌پذیری بالا در طراحی صحنه‌ها و کنترل نور و صدا می‌تواند مکان کارآمدی برای استفاده در فضاهای هنری باشد.
- کاربرد در فضاهای آموزشی
در فضاهای آموزشی فعالیت متعدد دانشجویان در زمینه تئاتر، اجرا نمایش‌های مختلف و برگزاری کارگاه‌های آموزش هنرهای نمایشی در مدرسه‌های هنر، نیازمند ساخت سالن بلک باکس است.
کلام آخر:
بلک باکس یک فضای اجرایی نوآورانه در صنایع مختلف به‌ویژه در هنرهای نمایشی است که تأثیر چشمگیری در پیشرفت زمینه‌های متفاوت به‌خصوص در زمینه سینما و تئاتر دارد. فضای چندمنظوره و انعطاف‌پذیری بالا، سهولت در طراحی و ساخت و دیگر مزایای بی‌شمار آن، بستر مناسبی را برای اجرای ایده‌های خلاقانه فراهم آورده و کمک شایانی به دنیای هنر و هنرمند کرده است. به همین دلیل، ساخت سالن بلک باکس به‌عنوان یک فضای کاربردی مهم روزبه‌روز با پیشرفت و استقبال گسترده همراه است.