ساخت و اجرای سینماهای مدرن با تجهیزات پیشرفته
ساخت و اجرای سینما به‌عنوان یک مکان فرهنگی از این جهت اهمیت دارد که این مکان قلب ارتباط مردم با هنر است؛ به همین دلیل آگاهی و رعایت ضوابط ساخت، طراحی و تجهیز سالن سینما قبل از تأسیس آن حیاتی است. در این مقاله قصد داریم شما را با این اصول و ضوابط آشنا کنیم پس با ما همراه باشید.
تاریخچه ورود سینما به ایران (اولین سینمای یزد + پرمخاطب‌ترین سینما)
آغاز سینمای ایران با ورود نخستین دستگاه سینماتوگراف در سال ۱۲۷۹ شمسی توسط «مظفرالدین شاه» رقم خورد. اولین سالن سینمای ایران در سال ۱۲۷۹ به نام “سینما سولی” توسط کاتولیک‌ها در شهر تبریز تأسیس شد؛ اما به خاطر دسترسی نداشتن به فیلم‌های جدید در سال ۱۲۹۵ تعطیل شد.
نخستین سینمای عمومی ایران توسط «میرزا ابراهیم‌خان عکاس‌باشی» در سال ۱۲۸۳ تأسیس شد؛ اما اولین سالن رسمی سینمای ایران در سال ۱۳۰۵ با عنوان “سینما ایران” در تهران ساخته شد.
در شهر یزد، نخستین سالن سینما سال ۱۳۴۹ و پس از آن از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۳ چند سالن نمایش فیلم دیگر در شهرستان‌های طبس، بافق، تفت و مهریز ساخته شدند که مورد استقبال قشر جوان این استان قرار گرفتند.
نحوه اجرای یک فیلم در سینما
اجرای فیلم‌ها در سینما نتیجه فرایندی چند مرحله‌ای شامل خرید، توزیع و نمایش فیلم است. شرکت‌های مختلف پخش فیلم مذاکراتی را با استودیوهای تولید و فیلم‌سازان ترتیب می‌دهند تا بتوانند حقوق توزیع فیلم‌ها را از آن خود کنند و همچنین اکران‌های تئاتر را به کمک زنجیره‌های سینما تنظیم کنند.
پس از برنامه‌ریزی، فیلم‌ها در سالن‌هایی که به‌خوبی طراحی شده‌اند، نمایش داده می‌شوند. این کار با استفاده از پروژکتورهای دیجیتال و سیستم‌های صوتی حرفه‌ای روی صفحه‌نمایش‌های بزرگ انجام می‌شود و علاقه‌مندان نیز برای حضور در این نمایش‌ها بلیت می‌خرند؛ اما این فرایند به همین مراحل منتهی نمی‌شود. پس از اکران نیز فیلم‌ها از طرق مختلف همچون ویدئوی خانگی، پلتفرم‌های پخش فیلم یا تلویزیون منتشر می‌شوند و در دسترس مخاطبان گسترده‌تری قرار می‌گیرند.
مراحل ساخت و اجرای سینما
برای ساخت یک محیط عالی عمومی یا خصوصی برای تماشای فیلم، نیاز است مراحل قانونی و فنی با دقت توسط تیمی مجرب در زمینه طراحی سالن سینما انجام شود. هر مرحله دارای ضوابط خاص خود است که باید به‌درستی رعایت شود تا پروژه بدون نقص پیش رود. این مراحل شامل موارد زیر است:
- دریافت مجوز ساخت
- طراحی و جانمایی فضا
- تأسیسات مکانیکی و الکتریکی
- طراحی سالن سینما
- تجهیزات سالن سینما
دریافت مجوز ساخت و اجرای سینما
افراد متقاضی برای ساخت سالن سینما در مرحله اول باید بدانند که نوع کاربری زمین مورد نظرشان برای ساخت سینما چیست و پس از آن برای دریافت مجوز ساخت آن زمین اقدام کنند. دریافت مجوز برای ساخت و اجرای سینما ضروری و نیازمند طی مراحل زیر است:
- انتخاب زمین مناسب
ابتدا باید زمین مناسبی که با الزامات “آیین‌نامه سالن‌های نمایش فیلم” سازگار باشد را انتخاب کنید.
- تهیه مدارک مورد نیاز
باید مدارک مورد نیاز شامل تصویر سند مالکیت زمین، کپی اساسنامه شرکت، کپی مدرک تحصیلی، گواهی عدم اعتیاد و کپی سند مالکیت یا اجاره‌نامه را تهیه کنید.
- تهیه طرح توجیهی
این طرح یکی از مستندات مهم حاوی تمام سرفصل‌های مهم پروژه است که جوانب مختلف آن را به نهاد مربوطه بازتاب می‌کند.
طراحی داخلی و تجهیزات آن
طراحی سالن سینما شامل آکوستیک، صفحه‌نمایش، نحوه چیدمان صندلی‌ها، گیشه بلیط و سالن انتظار می‌شود که طراحی و ساخت هر یک از آن‌ها باید از اصول خاصی پیروی کند.
- آکوستیک سینما
خطوط صوتی خوب در تماشای یک فیلم در سینما به کیفیت تجربه شما کمک زیادی می‌کنند. چند نکته مهم که در آکوستیک سینما اهمیت دارند شامل عایق صوتی خارجی و داخلی و خدمات و تجهیزات کنترل نویز هستند.
- صفحه‌نمایش بزرگ
صفحه نمایش سینما یک سطح صاف و صیقلی است که تمام نور ویدئو پروژکتور روی آن منعکس می‌شود و فیلم بر سطح آن نقش می‌بندد. میزان کیفیت تصویر پخش شده روی صفحه به جنس و بافت آن وابسته است.
- نشیمن با دید کامل
صندلی‌های سالن سینما به‌طورکلی از نوع تاشو هستند که با وارد کردن فشار به کف آن‌ها به‌صورت خودکار جمع می‌شوند. نحوه چیدمان صندلی‌ها در سالن باید به شکلی باشد که نفرات پشت سر بتوانند دید کامل به صفحه‌نمایش داشته باشند.
- ورودی‌ها و خروجی‌ها
هر سالن سینما باید متناسب با ظرفیت خود تعدادی ورودی و خروجی داشته باشد که محل قرارگیری آن‌ها در معرض دید تمامی افراد حاضر در سالن قرار بگیرد تا در مواقع ضروری بتوانند برای افراد داخل ساختمان قابل‌استفاده باشند.
تجهیزات سالن سینما
تجربه تماشای فیلم در یک سالن سینما، تنها به نشستن مقابل پرده و تماشای تصویر محدود نمی‌شود. آنچه این تجربه را بی‌نظیر می‌کند، مجموعه‌ای پیچیده و دقیق از تجهیزات فنی است که هر کدام نقش مهمی در ایجاد تصویر واضح، صدای فراگیر و محیطی راحت دارند. در این مقاله با مهم‌ترین تجهیزات فنی سالن سینما آشنا می‌شویم.
- سیستم پخش و تصویر
در قلب هر سالن سینما، یک پروژکتور حرفه‌ای قرار دارد که وظیفه نمایش تصاویر بر روی پرده را بر عهده دارد. امروزه اغلب سالن‌ها از پروژکتورهای دیجیتال با فناوری‌هایی مانند DLP یا LCOS استفاده می‌کنند که قادرند فیلم‌ها را با کیفیت بسیار بالا و در رزولوشن 2K، 4K یا حتی 8K نمایش دهند. برای نمایش فیلم‌های سه‌بعدی نیز از پروژکتورهایی با قابلیت پشتیبانی از 3D بهره گرفته می‌شود که به همراه عینک‌های مخصوص، تصاویری زنده و واقع‌گرایانه ایجاد می‌کنند.
نمونه‌ها:
پروژکتورهای Barco DP2K-32B (2K) یا Christie CP4230 (4K) از محبوب‌ترین پروژکتورها در تجهیزات سالن سینما هستند.
پروژکتورهای IMAX که به دلیل تکنولوژی خاص خود در نمایش تصاویر با جزئیات بسیار بالا، تجربه‌ای بی‌نظیر از تماشای فیلم ایجاد می‌کنند.
فیلم‌ها به صورت دیجیتال و با فرمت DCP (Digital Cinema Package) ذخیره و پخش می‌شوند. این فرمت شامل مجموعه‌ای از فایل‌های رمزگذاری‌شده است که از طریق سرور سینما پخش می‌گردند. برای اطمینان از امنیت و جلوگیری از کپی غیرمجاز، هر فیلم دارای کلید دیجیتال زمان‌دار (KDM) است که فقط در زمان مشخص قابل پخش می‌باشد.
- سیستم صوتی پیشرفته
صدا بخش جدایی‌ناپذیر از تجربه سینمایی است. سالن‌های حرفه‌ای از سیستم‌های صدای چندکاناله مانند Dolby Atmos، DTS:X یا Auro 3D استفاده می‌کنند. این سیستم‌ها با استفاده از بلندگوهایی که در جلو، کناره‌ها، عقب و سقف سالن نصب می‌شوند، امکان پخش صدای سه‌بعدی را فراهم می‌کنند.
نمونه‌ها:
Dolby Atmos: برای ایجاد صدای فراگیر 3D که در آن صداها از هر جهت به گوش می‌رسند. سالن‌های سینمایی مانند AMC از این تکنولوژی برای ارائه بهترین کیفیت صدا در تجهیزات سالن سینما استفاده می‌کنند.
بلندگوهای JBL 5732 که در تجهیزات سالن سینما برای پخش صدای بلند و شفاف در ابعاد وسیع به کار می‌روند.
ساب‌ووفرهای QSC SB-2210 برای ایجاد عمق و شدت صداهای بم.
ساب‌ووفرهای قدرتمند نیز برای تولید صداهای بم و عمیق، مانند انفجار یا لرزش زمین، به کار می‌روند. این تجهیزات در کنار یکدیگر صدایی فراگیر و واقع‌گرایانه ایجاد می‌کنند که تماشاگر را کاملاً در فضای فیلم غرق می‌سازد.
- پرده نمایش و نورپردازی
پرده‌ی سینمایی یکی دیگر از اجزای مهم در کیفیت تصویر است. پرده‌های سفید یا نقره‌ای، بسته به نوع نمایش (2D یا 3D)، در تجهیزات سالن سینما استفاده می‌شوند. پرده‌های نقره‌ای به دلیل بازتاب بهتر نور و حفظ قطبش تصویر، برای فیلم‌های سه‌بعدی مناسب‌ترند.
نمونه‌ها:
پرده‌های Harkness Screens: یکی از شناخته‌شده‌ترین برندها در تولید پرده‌های سینمایی با کیفیت عالی.
پرده‌های SilverScreen: برای استفاده در فیلم‌های سه‌بعدی که به بازتاب نور برای نمایش دقیق‌تر و روشن‌تر تصاویر کمک می‌کند.
نورپردازی سالن، قبل و بعد از نمایش فیلم، باید به‌گونه‌ای باشد که دید تماشاگران را مختل نکند اما امکان ورود و خروج امن را فراهم سازد. همچنین نور اضطراری باید در صورت قطعی برق یا بروز حادثه فعال شود.
- صندلی‌ها و راحتی مخاطب
راحتی تماشاگران نیز در طراحی سالن بسیار اهمیت دارد. صندلی‌های سینمایی به گونه‌ای طراحی می‌شوند که علاوه بر استحکام، راحتی در نشستن طولانی‌مدت را فراهم کنند. برخی سالن‌ها نیز دارای صندلی‌های VIP با قابلیت تنظیم پشتی، گرم‌کن، نگهدارنده نوشیدنی و فضای بیشتر هستند.
نمونه‌ها:
صندلی‌های VIP IMAX: با طراحی ارگونومیک که به تماشاگر این امکان را می‌دهد که در بهترین حالت ممکن فیلم را تماشا کند.
صندلی‌های برند Ferco Seating: که به دلیل کیفیت و راحتی خود در بسیاری از سالن‌های سینما مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فاصله‌ی مناسب بین ردیف‌ها، زاویه دید مطلوب نسبت به پرده، و تهویه مناسب نیز از دیگر مواردی است که در افزایش کیفیت تجربه تماشای فیلم تأثیرگذار است.
- اتوماسیون و کنترل مرکزی
مدیریت سالن‌های مدرن امروزی با استفاده از سیستم‌های هوشمند و نرم‌افزارهای اتوماسیون انجام می‌شود. این سیستم‌ها امکان کنترل هم‌زمان پروژکتور، صدا، نور، باز و بسته شدن پرده، و حتی زمان‌بندی دقیق نمایش فیلم‌ها را فراهم می‌کنند. به کمک این سیستم‌ها، اپراتور می‌تواند تنها با چند کلیک، همه فرآیندها را کنترل و نظارت کند.
نمونه‌ها:
سیستم اتوماسیون Cinema Control Systems که در سالن‌های سینما برای کنترل تمامی تجهیزات از راه دور به کار می‌رود.
نرم‌افزارهای مدیریت سانس مانند Vista Group’s Vista که امکان برنامه‌ریزی دقیق و آنلاین نمایش‌ها را در تجهیزات سالن سینما فراهم می‌آورد.
تأسیسات مکانیکی
- سیستم برق
سیستم برق سینما باید توان تأمین انرژی روشنایی، صوتی، تصویری، ایمنی و… سالن را دارا باشد و از ایجاد هر گونه اختلال الکترومغناطیسی، اتلاف انرژی، افت ولتاژ و… پیشگیری کند.
- سیستم تهویه
کیفیت هوا، جریان، تنظیم دما و رطوبت هوای سالن و جلوگیری از ورود گرد و غبار و آلودگی به سالن بر عهده این سیستم است به همین دلیل باید از دستگاه‌های تهویه، کولر، گرمایش، دمپر، فیلتر و… استفاده کرد.
- سیستم آب و فاضلاب
تأمین آب شرب، صنعتی، آتش‌نشانی و تخلیه فاضلاب وظیفه این سیستم است. لوله‌ها، شیرها، مخازن، پمپ‌ها و حوضچه‌ها و… برای این منظور باید با کیفیت بالا استفاده شوند تا از ایجاد هر نوع نشتی، آلودگی، فشار کم و زیاد و… پیشگیری شود.
صدابندی سالن سینما
صدابندی سینما باید به شکلی باشد که از ایجاد هر گونه صدای ناهنجار یا کاهش صدا برای مخاطبان جلوگیری کند. سیستم فراگیر یکی از مهم‌ترین عناصر برای داشتن بهترین سیستم صوتی سینما است. برای نصب این سیستم چندین بلندگو در قسمت‌های مهم و دور تا دور سالن نصب می‌شوند تا صدای فیلم به‌صورت واقعی برای بینندگان پخش شود و حس بودن در محیط فیلم را به آنان القا کنند. برای استفاده از بلندگوهای مختلف شما باید با توجه به ابعاد و ظرفیت سینما تصمیم‌گیری کنید.
خدمات منحصر به‌فرد کتیبه در اجرا و ساخت سالن سینما
کلام آخر:
در اینجا به‌طور مفصل درباره ساخت سینما و جزئیات مربوط به آن صحبت کردیم. طراحی و تجهیز سالن سینما روندی پیچیده و تخصصی است که به تیم‌های مجرب و حرفه‌ای نیاز دارد؛ بنابراین برای موفقیت این پروژه فرهنگی هنری بهترین کار ممکن سپردن آن به مهندسان مطمئن و باسابقه است تا در نهایت نتیجه‌ای کامل و بی‌نقص را به شما ارائه دهند.